Η δερματίτιδα, ή έκζεμα άκρων χειρών αποτελεί φλεγμονή του δέρματος και επηρεάζει το 10% των γυναικών και το 5% των ανδρών.
Οφείλεται σε ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες. Διακρίνεται σε δερματίτιδα εξωγενούς αιτιολογίας (ερεθιστική εξ επαφής δερματίτιδα, αλλεργική εξ επαφής δερματίτιδα), ενδογενούς αιτιολογίας (ατοπική δερματίτιδα, σμηγματορροϊκή δερματίτιδα, δυσιδρωσικό έκζεμα, νομισματοειδές έκζεμα) καθώς και σε δερματίτιδα ενδογενούς και εξωγενούς αιτιολογίας (δερματίτιδα ακροδακτύλων).
Σε ό,τι αφορά στην ερεθιστική δερματίτιδα, υπάρχει επαφή με έναν ερεθιστικό παράγοντα όπως νερό, απορρυπαντικά, (δερματίτιδα της νοικοκυράς), σαπούνια, καθαριστικά, αντισηπτικά, οικοδομικά υλικά και τροφές.
Πράγματι, τα αντισηπτικά και τα απολυμαντικά επηρεάζουν τα λιπίδια του δερματικού φραγμού. Ο δερματικός φραγμός βρίσκεται στην εξωτερική στιβάδα του δέρματος και αποτελείται από κερατινοκύτταρα μεταξύ των οποίων βρίσκονται λιπίδια. Παίζει σημαντικό ρόλο στην υγρασία του σώματος και την προστασία του από το περιβάλλον.
Η αναλογία και η κατανομή των λιπιδίων παίζουν σημαντικό ρόλο στην ενυδάτωση του δέρματος καθώς και στην απομάκρυνση των νεκρών κερατινοκύτταρων από την επιδερμίδα μας.
Τα αντισηπτικά και τα απολυμαντικά με την επαναλαμβανόμενη, συχνή χρήση λογω κορωνοιου καταστρέφουν το δερματικό φραγμό με αποτέλεσμα, δέρμα τραχύ και ξηρό, ερυθρό, κνησμώδες, με «σκασίματα» ρωγμές, αιμορραγία και πόνο.
Μία άλλη πιθανή, αλλά σπάνια επίπτωση είναι η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής, η οποία οφείλεται στα συστατικά των αντισηπτικών. Η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής σπανιότατα μπορεί να συνοδεύεται από συμπτώματα αναφυλαξίας (π.χ. δυσκολία στην αναπνοή, πρήξιμο στο πρόσωπο, στα χείλη, τη γλώσσα κ.λπ.).
Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το πλύσιμο των χεριών με καυτό νερό και το συνεχές στέγνωμα είτε στον καυτό αέρα είτε με κακής ποιότητας υφασμάτινες ή χάρτινες πετσέτες.
Δερματίτιδα και Αντιμετώπιση
Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις δερματίτιδες;
Το καλύτερο και αποτελεσματικότερο μέσον καθαρισμού και απολύμανσης των χεριών και των επιφανειών είναι το πλύσιμο με σαπούνι και νερό.
Τα απολυμαντικά και τα αντισηπτικά τα χρησιμοποιούμαι ως εναλλακτική λύση.
Το οινόπνευμα είναι λιγότερο ερεθιστικό από άλλα αντισηπτικά (πάντα σε συνάρτηση και με τη συγκέντρωση) και η αιθανόλη είναι λιγότερο ερεθιστική από την n-προπανόλη ή την ισοπροπανόλη.
τα προϊόντα αυτά πρέπει να φυλάσσονται σε θερμοκρασία δωματίου, όχι σε ζεστό ή υγρό περιβάλλον.
Μακριά από τα μικρά παιδιά για τυχόν ατυχήματα και κίνδυνο της υγείας τους
Όχι έκθεση μεγάλων επιφανειών του σώματος σε αλκοολούχα αντισηπτικά.
Προτιμάμε αντισηπτικά με έκκριση από τον ΕΟΦ με μαλακτικά συστατικά.
Προσοχή τα αλκοολούχα αντισηπτικά είναι εύφλεκτα. Επομένως όχι κοντά σε φωτιά και δεν ανάβουμε τσιγάρο πριν στεγνώσουν εντελώς τα χέρια μας.
Φοράμε γάντια και έχουμε ανοιχτά όλα τα παράθυρα όταν χρησιμοποιείτε χλωρίνη. Ιδανικά πρέπει να φοράτε και μάσκα και ειδικά προστατευτικά ματιών.
Δεν αναμιγνύετε ποτέ την χλωρίνη με άλλα καθαριστικά, ούτε με οινόπνευμα, αναμιγνύεται μόνο με κρύο νερό, ακολουθώντας πάντα τις οδηγίες χρήσης. Όχι ζεστό νερό με χλωρίνη γιατί διαλύεται το δραστικό συστατικό της και την καθιστά αναποτελεσματική.
Όχι κατάχρηση στο οξυζενέ και όχι ως αντισηπτικό χεριών.
Ενυδατώνουμε συχνά τα χέρια σας μετά από κάθε πλύσιμο ή χρήση αντισηπτικού, καθώς και σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Χρησιμοποιούμε ειδικές κρέμες χεριών που ενισχύουν τον δερματικό φραγμό και περιέχουν λιπίδια και ενυδατικούς παράγοντες δημιουργώντας μία προστατευτική στιβάδα στην επιδερμίδα αναπληρώνοντας τα χαμένα λιπίδια της. Σύμφωνα με μελέτες, η συχνή χρήση κρέμας χεριών βοηθάει στη βελτίωση των συμπτωμάτων της ερεθιστικής δερματίτιδας από αντισηπτικά και μπορεί να αυξηθεί η συχνότητα πλύσης χεριών κατά 50% .
Προσπαθώντας να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τον κορωνοϊό COVID-19, χρησιμοποιούμε με προσοχή τα προϊόντα απολύμανσης και αντισηψίας, φροντίζοντας με μαλακτικές και ενυδατικές κρέμες το δέρμα μας, προστατεύοντας τον εαυτό μας τους γύρω μας.
Dr. Lagogianni Eirini
Dermatologist-Venereologist
46 Fivis str.(Glyfada) Athens-Greece